23 Kasım 2023 tarihinde, Filipinler Cumhuriyeti Hükümeti (GRP) ve Filipinler Ulusal Demokratik Cephe (NDFP), Ortak Bildiri imzalayarak 2017’de bir önceki Filipinler Başkanı Duterte tarafından sonlandırılan “Barış Görüşmeleri”nin yeniden başlatıldığını duyurdu. Önceki dönemler de dahil NDFP adına görüşme heyetinde yer alan Coni Ladesma, Özgür Gelecek’in sorularını yanıtladı.
“Teslimiyet yok!”
Özgür Gelecek: Öncelikle, sorularımıza yanıt vermeyi kabul ettiğiniz için teşekkür ediyoruz. Siz daha önceki “barış görüşmeleri” sürecinde de NDFP adına görüşme grubunda yer alıyordunuz. O süreçten başlarsak, kısaca o sürecin hangi aşamaya geldiğini ve neden masadan kalkıldığını anlatır mısınız?
Coni Ledesma: Filipinler Cumhuriyeti Hükümeti (GRP) ile Ulusal Demokratik Cephe arasındaki barış görüşmeleri 1992 yılından beri devam ediyor. Barış görüşmelerinin ilk yıllarında (NDFP) ve (GRP) tarafından önemli anlaşmalar imzalandı. Bu belgelerin en önemlileri Lahey Ortak Deklarasyonu, Güvenlik ve Dokunulmazlık Garantilerine İlişkin Ortak Anlaşma ve İnsan Hakları ve Uluslararası İnsancıl Hukuka Saygıya İlişkin Kapsamlı Anlaşmadır.
Lahey Ortak Deklarasyonu tüm barış sürecinin çerçevesini çizmektedir. Bu kısa belgede barış görüşmelerinin silahlı çatışmayı çözme amacı belirtilmektedir. Ortak hedef, adil ve kalıcı bir barışın sağlanması olacaktır. Ayrıca görüşmelerin insan hakları ve uluslararası insancıl hukuk, sosyo-ekonomik reformlar, siyasi ve anayasal reformlar ile çatışmaların sona erdirilmesi ve kuvvetlerin dağıtılmasını içeren temel gündemi de yer almaktadır.
Ayrıca barış müzakerelerinin ulusal egemenlik, demokrasi ve sosyal adalet gibi karşılıklı olarak kabul edilebilir ilkeler doğrultusunda yürütülmesi ve barış müzakerelerinin doğal niteliğini ve amacını ortadan kaldıracak hiçbir ön koşulun getirilmemesi şartı da yer almaktadır. Başka bir deyişle, teslimiyet yok.
Barış müzakereleri 1992’den beri devam etmektedir. Görüşmeler arasında uzun duraklamalar oldu. GRP’nin farklı Başkanları tarafından başlatılan askıya almalar ve hatta fesihler oldu. Mart 1998’de esaslı gündemin ilk anlaşması imzalandı. Bu, İnsan Hakları ve Uluslararası İnsancıl Hukuka Saygı Üzerine Kapsamlı Anlaşma idi. (Bu genellikle halk arasında CARHRIHL olarak bilinir).
Görüşmeler 2017 yılında eski Başkan Duterte tarafından sonlandırılmadan önce, iki heyet sosyo-ekonomik reformlar olan ikinci asli gündem üzerinde çalışıyordu. Bu gündem çok önemli çünkü silahlı çatışmanın temel nedenleriyle ilgileniyor. Sosyo-ekonomik sorunlara ilişkin görüşmeler 1998’den günümüze kadar devam etmektedir. Başkan Duterte görüşmeleri sonlandırdığında, her iki taraftaki çalışma gruplarının üzerinde anlaştığı konu topraksızlara ücretsiz toprak dağıtılmasıydı. Şu anda görüşmelerin geldiği nokta budur.
“NDFP, her zaman görüşmelere açık olmuştur”
Ö.G: Başladığı ilan edilen “barış görüşmeleri”ne Jr Marcos hükümetinin başlama motivasyonu sizce nedir? Marcos’un da bir önceki devlet başkanı Duerte gibi halk düşmanı karaktere sahip olduğu biliniyor. Hükümet devrimci mücadele karşısında sıkıştığı için mi, yoksa örneğin ABD’nin Çin’i çevreleme siyasetinin bir hedefi olarak, bölgede kendisi açısından gerçek bir tehlikeyi saf dışı etme çabasının bir parçası olabilir mi?
C. Ledesma: Jr Marcos hükümetinin barış görüşmelerine başlamak için pek çok nedeni olabilir. Filipinler’deki yoğun ekonomik ve siyasi kriz nedeniyle olabilir. Ayrıca Filipin hükümetinin Çin’in Batı Filipin Denizi’ndeki saldırılarıyla ilgili bir sorunu da var. Ayrıca Marcos Jr. ile Başkan Yardımcısı Sarah Duterte arasında da iç çelişkiler var. Kendisi eski Başkan’ın kızıdır. Bu nedenlerden herhangi biri GRP’nin barış görüşmelerini yeniden başlatma motivasyonu olabilir.
Bizim açımızdan NDFP her zaman görüşmelerin yeniden başlamasına açık olduğumuzu ifade etmiştir. Bizim için barış görüşmelerine silahlı çatışmanın köklerini ele almak için giriyoruz. Bu, topraksızlık, yoksulluk, işsizlik, bürokratik yolsuzluk, insan hakları ihlalleri, yerli halkın mücadeleleri ve diğer pek çok meseleyi ele almaktır. Bu sorunlar silahlı çatışmanın kökleri arasındadır.
Bu sorunlar ele alınır ve adil bir şekilde çözülürse, silahlı mücadelenin nedenleri de ortadan kalkacaktır.
Ö.G.: FKP’nin yayınladığı bildirinin sonunda şöyle bir ifade yer alıyor: “Filipin halkının, geçim kaynaklarını, haklarını ve halkın ulusal özgürlüğünü savunmak ve kukla, faşist ve baskıcı Marcos rejimini tecrit etmek ve onunla savaşmak için kitlesel mücadelelerini ve devrimci silahlı mücadelelerini yoğunlaştırmaya devam etmekten başka çaresi yoktur.” Yine bir hafta önce Marcos tarafından ilan edilen “af” ile ilgili de FKP’nin negatif bir açıklaması oldu. Bunlar “barış görüşmeleri” ile çelişkili çağrı ve açıklamalar değil mi?
C. Ledesma: Biz barış görüşmelerine adil ve kalıcı bir barış arayışında olduğumuz için giriyoruz. Marcos’un af programı onun barış programının bir parçası değildir.
Filipinler Komünist Partisi Baş Enformasyon Sorumlusu Marco Valbuena 26 Kasım 2023 tarihinde bir açıklama yayınladı. Bu açıklamanın bir bölümü şöyledir:
“Marcos’un af ilanı (404 sayılı Bildiri) büyük bir sahtekarlıktır! Filipinler Komünist Partisi (FKP) ve onun önderliğindeki tüm devrimci güçler Marcos affını kınamakta ve reddetmekte, Marcos rejimi altındaki emperyalist tahakkümü, zulmü, yolsuzluğu ve baskıyı sona erdirmek için devrimci silahlı mücadeleyi ilerletme konusundaki sarsılmaz kararlılıklarını ilan etmektedir.
Marcos’un sahte affı ‘barış, birlik ve uzlaşmayı’ öngördüğünü iddia etmektedir. Ancak gerçek, adil ve kalıcı barış ancak iç savaşın köklerine -yaygın sosyal adaletsizlik ve gerçek ulusal özgürlük eksikliği- inilerek sağlanabilir. Oysa Marcos’un sahte affı, halkın davasına ihanet edip sömürücülere ve zalimlere boyun eğenleri ödüllendirerek Filipin halkını pasifize etmeyi amaçlamaktadır.”
S: Sonuç olarak, bu “barış görüşmelerinden” beklentileriniz nelerdir? Marcos Jr. hükümetinin asgari düzeyde de olsa taleplerinizi yerine karşılayacağını düşünüyor musunuz?
C.L: NDFP olarak barış görüşmelerinin yeniden başlamasına açık olduğumuzu her zaman açıkça ifade ettik. Ancak silahlı çatışmanın köklerine inilerek gerçek ve kalıcı bir barışa ulaşılabileceği ilkesine sıkı sıkıya bağlıyız.
Müzakerelere bu net amaçla girdiğimizi biliyoruz.
Nasıl ki Marcos Jr. hükümeti ile barış görüşmelerine iyi niyetle girdiysek, GRP ile de böyle olduğunu varsayıyoruz. Önemli olan GRP’nin Filipin halkının büyük çoğunluğunu etkileyen sorunları çözmek için siyasi irade göstermesidir.
